Przerębski (Przerembski) Zygmunt Karol h. Nowina (zm. 1669), poseł na sejmy, podkomorzy sieradzki, później wojewoda sieradzki. Był synem Maksymiliana (zob.) i Anny Mohilanki, stryjecznym bratem kaszt. sądeckiego Mikołaja (zob.).
Studiował w Bolonii (1642), Rzymie (1643) i na Uniwersytecie Prawników w Padwie, gdzie pełnił w r. 1645 funkcję konsyliarza nacji polskiej. W czasie bezkrólewia w r. 1648 podpisał 25 VI konfederację woj. krakowskiego. Brał zapewne udział w wojnie z Bohdanem Chmielnickim na przełomie l. 1648–9; miał w tym czasie chorągiew pancerną w wojsku kor. Uczestniczył w życiu politycznym woj. sieradzkiego. Po raz pierwszy posłował z tego województwa na sejm w r. 1650, następnie w r. 1654 na sejm nadzwycz.; był już wówczas podkomorzym sieradzkim. W r. 1655 otrzymał star. przedborskie w wyniku cesji Stanisława Korycińskiego, kaszt. bieckiego (20 III), t. r. był również posłem z woj. sieradzkiego na sejm i powołano go do deputatów, którzy mieli przygotować instrukcję «na uspokojenie Ukrainy». W okresie tym pozostawał w kontaktach z Władysławem Myszkowskim, woj. sandomierskim (w r. 1653 Myszkowski patronował pierwszemu małżeństwu P-ego). Udział P-ego w walce z najazdem szwedzkim nie jest dokładnie znany. Od r. 1656 miał w wojsku kor. chorągiew pancerną, lecz wątpliwe, czy przez cały czas dowodził nią osobiście. Ze skierowanego doń 5 II 1656 listu Stefana Czarnieckiego możemy się domyślić, że uczestniczył w kampanii zimowej, zapewne też stał na czele swej chorągwi podczas lipcowych walk o Warszawę. W r. 1658 był posłem sieradzkim na sejm; wszedł z niego do komisji mającej uporządkować sprawy mennicy, do komisji w celu wytyczenia granicy między Śląskiem a ziemią wieluńską. Deputowano go nadto do zbadania stanu obronności Piotrkowa. Posłował P. z woj. sieradzkiego na sejm z r. 1659, z którego delegowano go do komisji lwowskiej, mającej wypłacić żołd wojsku kor. Jego chorągiew pancerna pozostawała w kompucie wojska kor. do r. 1666.
Od r. 1661 P., już wdowiec, został zięciem hetmana w. kor. Stanisława «Rewery» Potockiego (zob.), który był zarazem jego ojczymem, jako mąż Anny Mohilanki. Dn. 30 IV 1661 stał się P. współposesorem dzierżonego dotąd przez żonę Annę star. rohatyńskiego, t.r. matka scedowała mu star. medyckie. W r. 1663 (nominacja z okienkiem na dzień i miesiąc) objął P. urząd kaszt. sieradzkiego. W r. 1664 jego chorągiew brała udział w rajdzie Stefana Bidzińskiego i Aleksandra Połubińskiego w głąb państwa moskiewskiego. Zapewne w r. 1666 (przed 21 V) został P. mianowany woj. sieradzkim. Z sejmu 1667 r. wszedł do komisji «ze Śląskiem».
P. był posiadaczem pokaźnych dóbr. W woj. sieradzkim miał m. in. Przerąb, Pławno, Cieśle, Bartodzieje, Dąbrowę, Lipie, Skrzydłów, Skrzydłówek, Wyrzyn, Zygmuntów i Rzerzęzice. Druga żona wniosła mu dobra w woj. ruskim: miasto Komarno oraz wsie: Adrianów, Hrymno, Jańczyn, Klecko, Uherczany i Węgierce. Prócz wymienionych już starostw trzymał P. z dóbr królewskich Konary i Zawadę w woj. sieradzkim oraz miasteczko Kończaki i wieś Baranów na Rusi. Klasztorowi jasnogórskiemu podarował P. wotum w postaci cennego pierścienia z diamentem. Zmarł w r. 1669, przed 1 X, kiedy to jego następcą na woj. sieradzkim został mianowany Feliks Kazimierz Potocki.
Pierwszą żoną P-ego (intercyza ślubna 26 VII 1653) była Elżbieta z Nadola Łącka, córka Jana. Małżeństwo to, podobnie jak i związek z Anną Potocką, było bezdzietne.
Niesiecki; Uruski; Bersohn M., Studenci Polacy na uniwersytecie bolońskim, Kr. 1894 s. 52; – Biesiadecki F., Dawni starostowie rohatyńscy, „Kron. Pow. Rohatyńskiego” R. 5: 1931 nr 3–4 s. 6–7; Kersten A., Stefan Czarniecki, W. 1963; Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, W. 1915–16 I 56, 64–5, 67, II 102; Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1958–60 IV 508–9, V 492, VI 230–1; – Akta grodz. i ziem., X; Akta sejmikowe woj. krak., II; Arch. nacji pol. w uniw. padewskim, I; Kaffka T., Obserwa życia regularnego…, Kr. 1772 (dedykacja z genealogią Przerembskich); Kochowski W., Historia panowania Jana Kazimierza…, P. 1859 II 261; Lustracja województwa ruskiego 1661–1665, Wr. 1976 I 70, III 105–44; Lustracja województwa sandomierskiego 1660–1664, Wr. 1977 II 58–69; Łoś W., Pamiętniki… towarzysza chorągwi pancernej, Kr. 1858 s. 20; Pamiętniki o Koniecpolskich, Lw. 1842 s. 199; Vol. leg., IV 499, 528, 541–2, 560, 586, 941; – AGAD: Arch. Skarbu Kor. Oddz. I nr 65 k. 323, 339, 343, 344v., 346v., 347, 375v., 376v., Oddz. VI nr 5 k. 748, 901, nr 6 k. 418, 587, nr 7 k. 614, 723, nr 9 k. 139, 143, 425, 482, 592, 707, nr 11 k. 184, 331, 647, nr 12 k. 98, 138, 147, 167, 491, Arch. Skarbowo-Wojsk. Oddz. 86 nr 47 s. 29, nr 48 s. 2, 51, nr 50 s. 16, nr 51 s. 168, Metryka Kor., t. 191 k. 39v.–40, Sigillata, t. 3 k. 58v., 81, 245v., t. 4 k. 3v., t. 6 k. 59, t. 7 k. 51 v., t. 11 s. 2, 327, Sieradz. grodz. relacje, nr 30 k. 130v.; B. Czart.: Teki Naruszewicza 144 s. 989; B. PAN: rkp. 8342 (Lauda sieradzkie) s. 593, 621, 805; – Informacje Janusza Bylińskiego na podstawie: B. Kórn. rkp. 11448 (r. 1669, sprawy spadkowe po P-m), WAP w Kat.: Arch. Poleskich z Rokitna, nr 248.
Stefan Ciara